به گزارش روابط عمومی موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، الهه رستمزاده محقق بخش تحقیقات بیوتکنولوژی، دوره آموزشی «کاربرد فناوریهای ژنومیک در اصلاح نژاد دام» را در موسسه تحقیقات علوم دامی کشور برگزار کرد.
در این دوره آموزشی، فناوریهای ژنومیک بهعنوان یکی از مهمترین ابزارهای نوین معرفی شد که نقش تعیینکنندهای در حفاظت، مدیریت پایدار و بهبود ژنتیکی منابع دامی ایفا میکنند. با توجه به کاهش نگرانکننده تنوع ژنتیکی نژادهای بومی و اهمیت این منابع در امنیت غذایی، سازگاری با تغییرات اقلیمی و مقاومت به بیماریها، بهرهگیری از دادههای ژنومی بهعنوان یک ضرورت راهبردی در برنامههای اصلاح نژاد مورد تأکید قرار گرفت.
الهه رستمزاده در این دوره، به تشریح ظرفیتهای فناوریهای توالییابی نسل جدید (NGS) پرداخت و بیان کرد: این فناوریها امکان بررسی جامع ژنوم، شناسایی واریانتهای ژنتیکی، تحلیل ساختار جمعیت، کشف نشانههای انتخاب و درک معماری ژنتیکی صفات پیچیده را با دقت و سرعت بالا فراهم میکنند. وی افزود: دادههای حاصل از این مطالعات، زیربنای طراحی تراشههای SNP و اجرای انتخاب ژنومی هستند که منجر به افزایش دقت پیشبینی ارزش اصلاحی، تسریع پیشرفت ژنتیکی و ارتقای کارایی برنامههای اصلاح نژاد میشوند.
در ادامه این دوره آموزشی، انتخاب ژنومی بهعنوان محور اصلاح نژاد مدرن معرفی شد؛ رویکردی که امکان بهبود صفات پیچیده و صفات با وراثتپذیری پایین و پرهزینه مانند باروری، سلامت و مقاومت به بیماری را فراهم کرده و در عین حال موجب کاهش فاصله نسلی و هزینههای بلندمدت میشود. همچنین بر لزوم توجه همزمان به حفاظت از تنوع ژنتیکی، مدیریت همخونی و استفاده هدفمند از نژادهای بومی برای دستیابی به تولید پایدار تأکید شد.
در پایان، رستمزاده آینده اصلاح نژاد دام را مبتنی بر تلفیق ژنومیک با دادههای چنداُمیکسی (Multi-omics)، ویرایش ژن (CRISPR)، فناوریهای نوین تولیدمثلی، هوش مصنوعی و توسعه پایگاههای داده بومی دانست و خاطرنشان کرد: این رویکرد میتواند زمینهساز دستیابی به دامهای پربازده، مقاوم و سازگار با محیط شده و نقش مؤثری در افزایش بهرهوری، پایداری و تابآوری سیستمهای دامپروری، بهویژه در کشورهای در حال توسعه، ایفا کند.
