تولید خوراك دام با استفاده از سرشاخه‌های نيشكر
مجریان: مجتبی زاهدی فر، مرتضی رضائی، ابوالفضل عباسی، اسحق کردنژاد
معرفی فناوری/دانش فنی:
دانش فنی فراوری و استفاده از سرشاخه های نیشکر در تغذیه دام، ثمره نتایج پروژههای متعددی است که در سال‌های گذشته توسط محققین موسسه تحقیقات علوم دامی کشور عملیاتی و به سرانجام رسیده است. فرایند توليد از نحوه جمع‌آوري سرشاخه‌هاي نيشكر از مزارع مربوطه شروع تا عمل‌آوری با مواد شیمیایی و فرایند فیزیکی و نهايتاً توليد خوراك پايه و استفاده از آن در تغذيه دام، تماماً بررسی و مطالعه شده‌است.
مزايا و آثار اقتصادی و اجتماعی:
گياه نيشكر يكي از مهم‌ترين محصولات كشاورزي استان خوزستان مي‌باشد كه سطح زیرکشت آن حدود 120000 هکتار می‌باشد. باتوجه به کمبود مواد خوراکی موردنیاز دام در کشور، سرشاخه و پسماند پس از برداشت نیشکر با تولید سالانه بیش از 2 میلیون تن (كه اين رقم معادل حدود700 هزار تن علوفه خشك و يا 2 ميليون تن ذرت علوفه‌اي برآورد ميگردد) میتواند بخشی از این کمبود را جبران نماید. در زمان برداشت از هر هکتار حدود20 تا 25 تن سرشاخه بر روی زمین باقی می‌ماند که ميتوان از آن در تغذيه دام استفاده نمود. سرشاخه نيشكر داراي ارزش غذايي قابل توجهي بوده بنحوي كه، پروتيين خام و انرژي‌زايي آن نسبت به كاه غلات بسيار بالاتر بوده و ميتوان آن را در رديف بعضي از علوفه‌هاي خوب دسته بندي نمود. چنانچه اين منبع عظيم علوفه بنحو مناسبي فراوري و در تغذيه دام مورد استفاده قرار گيرد، سالانه ميتوان با آن خوراك پايه حدود 200 هزار راس دام بزرگ شامل گاو و گاوميش را تامين نمود.
دستاوردهای اقتصادی:
در حال حاضر حدود 20000 هكتار از اراضي كشت نيشكر در استان خوزستان با استفاده از هاروستر برداشت ميگردد كه حين برداشت سرشاخه و برگ گياه بر روي زمين تلنبار شده و به كمك بيلر قابل برداشت مي‌باشد. باتوجه به اطلاعات توليد شده امكان برداشت 8 تن درهكتار سرشاخه نيشكر بوسيله بيلر امكان‌پذير بوده و درمجموع درحال حاضر امكان برداشت 160000 تن از اين ماده غذايي با ارزش در سال ميسر مي‌باشد. عليرغم بالاتر بودن ارزش غذايي اين ماده خوراكي نسبت به كاه گندم چنانچه قيمت آن حدود كاه گندم درنظر گرفته شود (هركيلوگرم4000 ريال)، و مقدار قابل برداشت سرشاخه نيشكر براساس هواخشك، حدود يك ميليون تن درنظر گرفته شود، ساليانه حدود4000 ميليارد ريال از اين فراورده فرعي با ارزش هدر ميرود که با کاربرد این فناوری از هدر رفت آن جلوگیری خواهد شد.
